Hoogtepunt van ons laatste bezoek aan Belfast is de Crumlin Road Gaol gevangenis. Dit prachtige Victoriaanse gebouw diende meer dan 150 jaar als gevangenis en zit boordevol historie. De gevangenis Belfast bezoeken? Met een informatieve rondleiding haal je het meeste uit je bezoek.
Gevangenis Belfast bezoeken: Hoe kom je bij de Crumlin Road Goal?
De Crumlin Road Goal is te bereiken met de auto (gratis parkeren), via Translink Metro (zie voor meer info de officiële website) of lopend vanuit centrum (zo’n 20-30 minuten). Ook de Hop on Hop off Belfast bus stopt voor de deur.
Voor een rondleiding van ongeveer een uur betaal je zo’n 9 pond als je vooraf online boekt. Aan de deur betaal je 12 pond.
Er zijn verschillende tours. Voor de normale dagtour betaal je 9 pond als je vooraf online boekt. Wij konden overigens op de dag zelf (een zaterdag) nog makkelijk aansluiten bij een tour. Wij betaalden echter wel 12 pond per persoon.
Rondleiding gevangenis (Gaol) in Belfast
Een rondleiding door de Crumlin Road Gaol brengt je langs verschillende plekken. Dat doe je onder begeleiding van een gids die je van alles kan vertellen over de gevangenis. Je bezoekt de plek waar de gevangenen binnen kwamen, de beroemde tunnel, de kamer van de gevangenisdirecteur, het cellencomplex en als laatste de executiekamer. Vooraf heb je natuurlijk al buiten de de meest toeristische foto gemaakt. Zie foto hieronder.
Crumlin Road Gaol betekent Crumlin Road Jail. Goal is een andere spelwijze voor het woord ‘jail’, maar je spreekt Goal dus uit als jail
Spreek ‘Gaol’ overigens niet uit als ‘Gaa-ol’, maar gewoon als het Engelse jail. Het woord jail is namelijk afgeleid van het Latijnse woord caveola (cave = grot). In oud Frans werd dit vertaald naar ‘gaiole’ of ‘gayole’, in Parijs Frans ‘jaiole’. Zo werden de de vertalingen van Gaol en Jail geboren (zie bron). Nu tijd om onze rondleiding door de gevangenis te starten:
Historie Crumlin Road Gevangenis
De tour start met een stukje historie van de Crumlin Road gevangenis. Het design van de gevangenis werd gebaseerd op de Pentonville gevangenis in Londen. De bouw werd in 1845 afgerond. In 1846 kwamen de eerste gevangenen binnen. Een paar jaar later werd ook de beroemde ‘The Tunnel’ gegraven. Een ondergrondse verbinding met de rechtbank die in 1850 klaar was. In 1996, na ruim 150 jaar trouwe dienst, verliet de laatste gevangene het pand. Gedurende die 150 jaar werden er 17 gevangenen geëxecuteerd.
Aankomst gevangenen in de Crumlin Road gevangenis
De eerste stop is de plek waar gevangenen voor het eerst aankwamen. In de genummerde zakken (zie foto) mochten ze hun spullen stoppen. Vanuit een deur in de kamer was er een ruimte met douches. Na het douchen werden de nieuwe gevangenen voorzien van een uniform. Daarna werden ze naar hun cel gebracht.
The Tunnel
Vervolgens moesten gevangenen door The Tunnel. Door de jaren heen zo’n 25,000 gevangenen! Tijdens de tour is The Tunnel overigens heerlijk koel, maar vroeger gigantisch heet. Er liepen pijpen door de tunnel die gebruikt werden om het gerechtsgebouw te voorzien van warmte. De stoom had volgens de overlevering wel een positief effect op de huid van de gevangenismedewerkers die er dagelijks kwamen.
De gevangenismedewerkers in The Tunnel zouden door al het stoom bekend staan om hun schone huid
Kamer van de directeur
De kamer van de gevangenisdirecteur is de enige plek met tapijt op de vloer. Het tapijt is nog steeds origineel. Aan de muur hangt een lijst van de gouverneurs tot aan 1996. Tsjah, laten we zeggen dat het niet de meest bijzondere stop van de tour is, haha.
Bekende gevangenen in de Crumlin Road gevangenis
Tijdens de tour krijg je ook nog allerlei wetenswaardigheden te horen. Erg interessant, maar door het accent van de gids moesten we wel goed opletten! Zo vertelde hij dat The Troubles verbonden met de Crumlin Road Gaol. Zo zorgden The Troubles in de jaren 70 voor een gigantische piek in het aantal gevangenen. Een bekend gevangene is Bobby Sands. Zie hieronder een foto met een mural waarop zijn gezicht te zien is. Bobby Sands is een van de bekendste oud-gevangen van Crumlin Road. Hij werd echter bekend in een andere gevangenis (Maze-gevangenis) toen hij overleed als gevolg van de Noord-Ierse hongerstaking van 1981. Dit verhaal is vastgelegd in de film Hunger van Steve McQueen.
Ontsnappingen uit deze Noord-Ierse gevangenis
Volgens de gids waren er 53 ontsnappingen uit de Crumlin Road Gaol. Ja, en dat voor een gevangenis die bekend stond als de Noord-Ierse Alcatraz. Niet dus. Zo ontsnapten er 9 gevangenen die later werden omgedoopt tot de ‘Crumlin Kangaroos’. Helaas voor hen werd een deel weer dronken opgepakt in een Noord-Ierse bar…. tot zo ver hun geluk.
Het cellencomplex van Crumlin Road
Volgende stop is het cellencomplex. Indrukwekkend en vooral: Allemaal schitterend gerestaureerd. Al het ijzerwerk is nog origineel, inclusief de wenteltrappen. Gek genoeg is deze gevangenis ook gewoon een erg mooi gebouw. Van binnen en van buiten. Als gevangene had je daar waarschijnlijk geen boodschap aan. Je werd daar als gevangene in een Holding Cell geplaatst. In afwachting waar je naartoe werd gebracht. Was je een nette criminineel? Dan was cellenblok B je bestemming.
Cellenblok B was voor ODC’s. Ordinary Decent Criminals.
Wij verkennen de C-wing. Daar blijkt ook dat vrouwen en kinderen gewoon werden opgesloten in Crumlin Road Gaol (zie foto hierboven). Aan het einde van het cellencomplex krijgen we de keuze: Willen we de executiekamer zien? Een deel van de groep (mensen met kinderen) besluit -wijselijk- om de komende tien minuten even buiten te wachten.
Laatste stop: De galg in de executiekamer
Het eerste beeld is het beeld van een cel. Een iets grotere cel. Hier leefde de veroordeelde zijn laatste dagen. Daar had de tot dood veroordeelde steeds twee bewakers om zich heen. De bewakers bleven dag en nacht bij hem. Om er zeker van te zijn dat hij zichzelf niet zou doden. De veroordeelde verbleef hier bijna de hele dag. Het uurtje in de buitenlucht bracht hij alleen door. De andere gevangenen waren tijdens dit uur niet buiten. In de cel waren ook wat zaken aanwezig (zoals een kaartspel) om de tijd door te komen.
Op de dag van de executie werd de tot dood veroordeelde meegenomen naar de aangrenzende kamer. Met slechts een toilet en boekenkast. Totdat de boekenkast werd verplaatst en de galg zich toonde. Op slechts enkele meters van de plaats waar de tot dood veroordeelde zijn laatste dagen had doorgebracht. Je kunt wel voorstellen dat de tourgroep wel even schrok toen ineens de boekenkast opzij werd geschoven.
De tot dood veroordeelde leefde zijn laatste dagen, zonder dat hij het wist, naast de executiekamer. Heftig!
Als gevangene wist je dan ook dat je laatste uur geslagen had. Geen al te fijne kamer om lang te verblijven. Vooral omdat het nog allemaal zo realistisch aandoet. Zo schijnt het touw nog origineel te zijn. Daarmee werden dus in totaal 17 gevangenen geëxecuteerd. Het waren allemaal mannen waarvan de namen op de muur zijn geprojecteerd. Daarmee eindigt ook de tour aan deze beroemde gevangenis die sinds 2012 open is voor publiek.
Lees ook: Reisschema 48 uur in Belfast
Lees ook: Gevangeniseiland Alcatraz in San Francisco bezoeken in de avond
Lijkt het je wat om deze oude gevangenis in Belfast te bezoeken?
