Bezoek aan Auschwitz

We zijn vanaf Wroclaw naar Auschwitz (volg de borden Oswiecim) gereden en kwamen iets na 3’en aan.

Auschwitz is gratis te bezoeken

Enkele opmerkingen vooraf. Auschwitz is gratis, aangezien het idee is dat iedereen de verschrikkingen van toen zou moeten zien. Echter, tussen 10:00 en 15:00 uur moet je betalen voor een gids en die kost 100 zloty (25 euro). Daarnaast moet je betalen voor het parkeren en voor de wc’s. Mijn aanraden zou zijn om na 15:00 zonder gids naar Auschwitz te gaan. Op bordjes staat alles zeer helder in het Engels uitgelegd (gidsen herhalen vaak de bordjes) en het geeft je de gelegenheid alles rustig te bezoeken.

Auschwitz bestaat uit twee hoofddelen. Auschwitz I, het basiskamp en Auschwitz-Birkenau, het concentratiekamp. De logische volgorde is om eerst Auschwitz I te bezoeken, aangezien in veel barakken exposities te vinden zijn die proberen de verschrikkingen van toen uit te beelden.

Auschwitz I

We bezochten als eerste Auschwitz I met de bekende en wrede tekst boven de poort: ARBEIT MACHT FREI. Sommige mensen vonden het nog nodig om voor de poort breedglimlachend te posteren. Ik heb met mijn foto’s geprobeerd een beetje een idee van de ‘sfeer’ die het kamp gaf en we zijn dan ook zelf niet op de foto gegaan.

Gelijk bij binnenkomst krijg je al een indruk van genocide die hier heeft plaatsgevonden. Zo’n 1,3 miljoen mensen werden naar Auschwitz gestuurd, waarvan 1,1 miljoen Joden. Uiteindelijk vonden zo’n 1,1 miljoen mensen hier de dood. In veel barakken is een soort van expositie te zien en we zijn ze zo’n beetje allemaal afgegaan. Je hebt hiervoor dan ook minimaal anderhalf uur voor nodig.

De exposities zijn indrukwekkend, maar eigenlijk ook nauwelijks te bevatten. Zo zijn er veel spullen van de slachtoffers bewaard gebleven, zoals brilletjes, maar ook kinderschoentjes. Die zijn allemaal opgestapeld om een indruk te geven van de massamoord. Meest indrukwekkend is waarschijnlijk ‘Death Block 11’, een soort van gevangenis in een gevangenis.

Auschwitz I – Zyklon B en ‘Roll calls’

In dit blok werden onder andere experimenten met Zyklon B uitgevoerd, om te kijken of ze mensen konden vergassen. Daarnaast werden hier verschillende proeven op mensen uitgevoerd waar ook nog enkele foto’s van hangen. Foto’s waarvoor je een sterke maag moet hebben. Ook zijn in de bunker de ‘standing cells’ te zien waar precies plaats was om vier mensen te laten staan. Zitten was dus onmogelijk.

Ook buiten wordt duidelijk dat de Duitsers er een terreurbewind op nahielden. Zogenaamde ‘roll calls’ waarbij iedere gevangene op het centrale plein moest gaan staan. Soms moesten de gevangenen wel uren blijven staan. Ontsnappen was bijna onmogelijk en ondernam je een poging werd gelijk je familie gearresteerd als signaal dat ontsnappen geen goed idee was.

Auschwitz I – Expositie blok 20

Daarnaast is er nog een expositie (ik dacht blok 20) te zien over Joden in Nederland. Hier een aardige geschiedenisles dat Nederland, nadat Hitler aan de macht kwam in 1933, niet echt happig was om Joodse vluchtelingen toe te laten. Dit kwam mede door de hoge werkloosheid in Nederland. Met geld kwam je wel ons land in en er werden dan ook verschillende collectes gehouden. Op 3 september 1938 werd en een Nationale Collecte gehouden en werden er uiteindelijk 7000 Joden in ons land toegelaten. Hier zie je er een poster van:

Auschwitz II – Birkenau

Birkenau is veel massaler. Het is een groots opgezet kamp, omdat Auschwitz I te klein was geworden. Tussen 1943 en 1944 waren hier ook de gaskamers waar duizenden mensen werden vergast. Aan het eind van de oorlog heeft de SS nog geprobeerd al het bewijsmateriaal te vernietigen en werden de gaskamers met dynamiet opgeblazen.

Hier veel minder bordjes met informatie, maar het zijn dan ook voornamelijk heel veel barakken waar mensen in geleefd hebben. Nauwelijks te bevatten als je zo rondloopt, want hier hadden de Duitsers heel veel mensen ondergebracht. Als je het treinspoor volgt, komt je uiteindelijk bij een monument terecht. Daar waren Joodse mensen bezig met een soort herdenkingsdienst.

Aan het eind van het spoor, aan de zijkanten, ook de overblijfselen van de opgeblazen gaskamers. Birkenau heb je nou een goed uur rondlopen nog steeds niet helemaal gezien, maar je daardoor wel een idee krijgen van de massaliteit van het kamp.

Meer foto’s bekijken?

Bekijk ook de foto’s Auschwitz Birkenau.